Cách trung tâm TP. Nha Trang hơn 3km về phía Tây, ở
thôn Ngọc Hội, xã Vĩnh Ngọc có một “bảo tàng” cối đá xưa với hơn 5.000
bộ cối đá thủ công đủ các kích thước, trọng lượng mang theo đó bao câu
chuyện thú vị của thời gian.
Cối
xay thì để xay bột, cà đậu, nghiền khoai, xay lúa…Cối giã thì để giã
gạo, giã cua, giã giò…Ngoài ra, cối còn để đập lúa, làm đồ kê cửa, chặn
cổng…Ngày nay, các công việc trên đều có các thiết bị hiện đại thay thế.
Vì vậy, những cái cối xay "truyền thống" thường bị bỏ bê, lăn lóc. nơi
xó bếp, góc nhà, trong vườn…
Nhiều
năm qua, anh Huỳnh Hữu Lộc, người say mê cối xưa, đã dành bao công sức,
tiền bạc và thời gian để lặn lội nhiều nơi, sưu tầm hàng nghìn chiếc
cối các loại. Với ý tưởng tái hiện một phần không gian văn hóa xưa mà
chủ đạo là những sinh hoạt liên quan đến cối đá, anh Lộc đang xây dựng
một “Làng cối xưa” trong khuôn viên vườn nhà rộng hơn 1 ha tại thôn Ngọc
Hội, xã Vĩnh Ngọc, thành phố Nha Trang.
Khi
đến đây, người xem có cảm giác như lạc vào “mê cung” cối đá bởi hiện
vật này được trưng bày la liệt khắp lối đi. Để có được “bộ sưu tập” cối
đá hiếm thấy này, từ nhiều năm qua, anh Lộc đã lang thang đến khắp các
ngôi làng hẻo lánh ở các tỉnh Miền Trung để sưu tầm, chọn lựa. Trong đó,
nhiều nhất các bộ cối đá có nguồn gốc từ các làng quê ở Nam Trung Bộ
như: Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa…
Được
biết, những bộ cối đá ở thôn Ngọc Hội mà anh Lộc đang sở hữu được giới
chuyên môn nhận định có bộ có niên đại lên đến hàng trăm năm tuổi, bộ có
niên đại ít nhất cũng 50-70 năm. Song, đây là mốc niên đại “cứng” vì
nhiều bộ cối đá có thể còn có niên đại sớm hơn.
Những
chiếc cối đá được sắp đặt dọc theo lối đi, cạnh những khu nhà cổ theo
lối kiến trúc miền Trung (kết cấu 5 gian, 3 căn, 2 chái) trong khuôn
viên sân vườn rộng khoảng 4.500 m2 đã tạo ấn tượng đặc biệt cho khách
tham quan.
Cùng
với không gian trưng bày cối đá là những cây cảnh có giá trị như cây
sam, cây thị cả trăm tuổi… Tất cả đang được đầu tư, xây dựng nhằm phục
vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu của du khách, đặc biệt là những ai muốn
quan tâm nghiên cứu văn hóa làng nghề truyền thống đương đại.
Đây hứa hẹn sẽ là một địa điểm thú vị cho những du khách yêu thích những nét truyền thống của Việt Nam khi du lịch Nha Trang.
Một số hình ảnh về Làng Cối Xưa:
TravelNhatrang.net
